معرفی اولین همایش ملی عناب

عناب ازگذشته های بسیار دورکشت می شده و درآثار و فسیل های به جا مانده، قدمت آن به بیش از 12 تا 14 میلیون سال پیش می رسد. درختی است بومی چین که حدود 7700 سال پیش در چین کاشت می شده است و از طریق جاده ابریشم به سایر نقاط از جمله: هندوستان، ایران، افغانستان وآسیای میانه انتقال یافته است؛ و در حقیقت درختی است که تقریباً در نقاطی از دنیا که کمبود آب و شرایط خاکی مناسب نباشد، رشد می کند. این درخت بعدها به منطقۀ مدیترانه وسپس به کشورهای شمال آفریقا منتقل شده است. در سال1873 از جنوب فرانسه به آمریکا منتقل شده و هم اکنون به صورت یک گیاه تزیینی کاشته می شود(حسین آوا، 1381). در ایران کشت عناب در بیشتر استان های کشور به صورت پراکنده دیده می شود ولی در استان خراسان جنوبی بیشتر وجود دارد.

به بیان دیگر می توان گفت خراسان جنوبی تولید کنندۀ انحصاری "عناب" در ایران است. "عناب" به صورت تازه و خشک شده، به عنوان میوه و خشکبار همچنین به عنوان گیاه دارویی قابلیت مصرف دارد. کشور چین به عنوان کشور پیشرو در تولید فراورده ­های میوۀ عناب بیش از 30 محصول از فراورده ­های عناب را وارد بازارهای داخلی وبین المللی نموده ­است، این درحالیست که منطقۀ خراسان جنوبی تا کنون بهره برداری اقتصادی قابل توجهی از این محصول استراتژیک منطقه نداشته ­است. میوۀ عناب خراسان جنوبی به صورت فله­ ای؛ بدون برند عمدتاً به کشورهای همسایه صادر می ­شود، که این امر نیز غالباً از مبادی غیر رسمی صورت می پذیرد.

تولید فراورده ­های عناب که بهره ­وری اقتصادی قابل توجهی دارد و ارزش افزوده ­ای مطلوب ایجاد می ­کند، تا کنون در کشور ما مغفول و صرًفا در سطح محدود به فعالیت ­های تحقیقاتی پرداخته شده ­است و از بعد تجاری و بهره­ برداری اقتصادی آن بی بهره مانده­ ایم.

ضرورت بهره­ برداری از پتانسیل اقتصادی این محصول استراتژیک، مستلزم شناسایی و جمع آوری پژوهشگران فعال در این عرصه است تا ضمن آگاهی از جدیدترین دستاوردهای پژوهشی داخل کشور امکان هم افزایی اندوخته های علمی نیز فراهم شود.

لازم به ذکر است حجم تجارت جهانی گیاهان دارویی از 60 میلیارد دلار در سال 1996 به 100 میلیارد دلار در سال 2010 افزایش یافته ­است و بر اساس پیش بینی بانک جهانی در سال 2050 گردش مالی و تجارت جهانی متمرکز و مبتنی بر گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به حدود 5000 میلیارد دلار خواهد رسید(سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی) و لازم به یادآوری است در نقشۀ جامع علمی کشور، گیاهان دارویی در الویت الف حوزۀ علوم پایه و کاربردی قرار دارند. هدایت حرکت احیاء و توسعۀ گیاهان دارویی در ایران به عنوان هدف سند ملی گیاهان دارویی مورد توجه است و با توجه به اینکه "عناب" محصول استراتژیک و خاص این منطقه است، پرداختن به آن در تکالیف کاری جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با توجه به زمینۀ فعالیت واگذار شده، محسوس است.