ماراتن کشف و حل مساله

ما در مسیر یادگیری مدرسه و دانشگاه و حضور در محیط کار می‌آموزیم که چطور مساله‌های تکراری و قبلا تجربه شده را حل کنیم. دشواری زمانی پیش می‌آید که با مساله‌های جدید مواجه شویم. مساله‌هایی که آن‌ها را پیشتر تجربه نکردیم و نمی‌دانیم چطور باید راه‌حل آن‌ها را یافت.

وقتی نیاز به بروز خلاقیت و یافتن ایده‌های نو پیدا می‌کنیم، نقطه شروع برای ما ناشناس است. زمانی که مساله ما به نظر بدون راه‌حل است یا بیش از یک راه‌حل دارد، دشوار است بتوانیم چند راه‌حل را خلاقانه تولید کنیم و از بین آن‌ها بهترین را برگزینیم.

در سازمان‌های فنی مهندسی، مسیر نوآوری معمولا از تحقیق و توسعه و ثبت اختراع و مالکیت دارایی‌های فکری می‌گذرد. در مدل‌های حکمرانی نوآوری در سازمان‌ها نیز بر مبنای مطالعه بنگاه‌های خوش‌نام و پیشرو در نوآوری، الگوهای تجربه شده و شناخته‌ شده‌ای دارد. در برخی از این الگوها، پیشران و محرک نوآوری در شرکت، مدیریت فناوری است و در برخی دیگر مدیریت تحقیق و توسعه. در مدل‌های دیگر، این ایفای نقش به واحدهای مختلف سازمان سپرده می‌شود، اما در همه آن‌ها حمایت و پشتیبانی مدیریت ارشد سازمان از نوآوری و بروز ایده‌های خلاقانه در شرکت، مشترک و به عنوان یک باید، پذیرفته شده است.

سال‌ها پیش، مخترع جوانی در شوروی، این پرسش را روبه‌روی خود گذاشت: دیگران چطور اختراع می‌کنند؟ او با طرح این پرسش کلیدی و سال‌ها تمرکز بر روی آن، موفق شد در نیمه دوم دهه ۹۰ میلادی، راز و رمزهای مدل فکری مخترعان و اصولی که آن‌ها آگاهانه یا ناخودآگاه از آن پیروی می‌کنند تا به اختراع برسند را کشف کند. سپس تلاش کرد این یافته خود را مدون و الگوریتم‌وار ساماندهی کند و برای آن ابزارهای کاربردی بسازد. محصول این تلاش عالمانه او با نام TRIZ به دنیا معرفی شد. TRIZ دانش نوآوری نظام‌یافته است که برای کشف و حل مساله‌های ابداعی متولد شد و در آن، خلاقیت افراد، هم در یافتن و ساختن مساله و هم در ایده‌پردازی برای تولید راه‌حل به‌کار گرفته می‌شود تا عیاری بالاتر برای کشف مساله‌ها و تولید ایده‌های نو در آینده داشته باشد.

بسیاری از بنگاه‌های پیشتاز دنیا، برای نوآوری، تعریف پروژه‌های نو، کشف مساله‌های فنی، طراحی شیوه‌های جدید موفقیت در کسب و کار، بدست آوردن سهم بیشتری از بازار، یافتن راه‌حل‌های اختراعی‌ و به‌کارگیری ایده‌های خلاقانه درون و برون سازمان خود از دانش TRIZ و ابزارهای آن استفاده می‌کنند.

در این نشست، چیستی و چرایی پیدایش تریز، یافته‌های کلیدی و برخی مفاهیم کاربردی آن معرفی و مرور می‌شوند و حاضران برخی‌ از این آموخته‌ها را تمرین و تجربه‌ می‌کنند.

«نوآوری کن یا محو شو!» شعار سمیناری است مشابه که در کشور کره‌جنوبی برای جوان‌ها و مدیران شرکت‌ها برگزار می‌شود تا به آن‌ها یادآوری جدی کند که برای موفقیت در بازار کسب و کار امروز دنیا، راهی جز استخراج ایده‌های نو از چشمه خلاقیت افراد و کشف مساله‌های درست و دارای پتانسیل نوآوری وجود ندارد

عناوین این دوره عبارتند از:

فراز و فرودهای بروز خلاقیت در مسیر رشد سنی انسان‌ها

فرایند کلی و عمومی حل مساله

ویژگی‌ هر یک از گام‌های کلیدی تعریف مساله، تولید راه‌حل و ارزیابی و انتخاب راه‌حل اجرایی

دسته‌بندی مساله‌ها و شیوه رویارویی با هر یک از آن‌ها

مساله‌های تکراری و ابداعی و راه‌حل‌های تکراری و ابداعی

چرایی پیدایش تریز و پیشینه آن در دنیا

شیوه برخورد تریز با مساله‌ها و نوع تفکر به روش مخترعان

نقش و تنوع ابزارها برای کشف مساله، تولید راه‌حل و انتخاب و تصمیم‌گیری

یادگیری و به کارگیری ابزارهای انتخابی برای مساله‌یابی و تولید راه‌حل